Brytyjskie badanie miało głównie na celu przyjrzenie się, jaka jest opinia na temat konsekwencji kontaktów młodych osób z pornografią, jaka jest skala kontaktów dzieci z takimi treściami, a także co badani sądzą na temat kwestii weryfikacji wieku.
Wnioski
Z opublikowanego w styczniu 2020 r. raportu z tych badań wynika, że dzieci wcześnie mają kontakt z pornografią. Niektórzy respondenci wskazują nawet, że pierwszy raz zetknęli się z nią gdy mieli zaledwie 7 lat. Często następuje to przypadkowo. Aż 62 proc. dzieci w wieku od 11 do 13 lat, które zgłosiły, że widziały już pornografię stwierdziło, że natrafiły na nią "nieumyślnie". Wymieniając uczucia temu towarzyszące wskazywały m.in. "obrzydzenie" i "zdezorientowanie".
Skalę kontaktu z pornografią inaczej oceniają rodzice, a inaczej same dzieci. Trzy czwarte badanych rodziców stwierdziło, że ich dziecko nie widziało pornografii w internecie. Jednak ponad połowa dzieci tych właśnie rodziców przyznała, że miała do czynienia z takimi treściami.
Nastolatki przyznają, że o ile pierwsze kontakty często były przypadkowe, to potem w miarę dorastania sami już aktywnie poszukiwali pornografii. 45 proc. starszych nastolatków podkreślało, że oglądało pornografię, aby dowiedzieć się "co robić" podczas seksu. Dziewczęta często twierdziły, iż chciały zobaczyć jakie mogą być seksualne oczekiwania chłopców. W szczególności mówiły o swoich obawach, że agresywne przedstawienie seksu może być postrzegane jako "normalne" i w związku z tym będą oni chcieli kopiować to co widzieli.
Badanie pokazało również, że młodzi ludzie, którzy aktywnie poszukiwali pornografii najczęściej robili to na dedykowanych stronach pornograficznych. Często zdarzało się również, że respondenci oglądali takie treści za pośrednictwem mediów społecznościowych.
"Jedno kliknięcie"
"Pornografia jest obecnie w Wielkiej Brytanii dostępna dla dzieci za pomocą jednego kliknięcia. Tymczasem badania przynoszą coraz więcej dowodów na to, że wpływa ona na sposób, w jaki młodzi ludzie postrzegają relacje, seks czy wizerunek ciała". – pisze we wstępie do raportu David Austin dyrektor generalny BBFC. "Badania pokazują również, że małe dzieci po raz pierwszy na pornografię najczęściej nie trafiają celowo"- dodaje.
Jak podkreślają przedstawiciele BBFC, wyniki badań wskazują na potrzebę pilnej interwencji, która miałaby na celu ochronę dzieci w internecie i wprowadzenie weryfikacji wieku. Zaznaczono, że rząd Wielkiej Brytanii stara się rozwiązać problem łatwości, z jaką młodzi ludzie mogą uzyskać dostęp do pornografii online. W ustawie o gospodarce cyfrowej (2017 r.) przewidziano utworzenie brytyjskiego systemu weryfikacji wieku, czyli sprawdzanie czy użytkownicy portali pornograficznych mają ukończone 18 lat. Przepisy nie weszły w życie we wskazanym czasie. W raporcie BBFC podkreślono jednak, iż rząd wedle tego co ogłosił, będzie chciał wdrażać weryfikację wieku w ramach szerszej strategii dotyczącej zagrożeń w sieci, a BBFC będzie z nim w tej kwestii współpracować.
To nie złoty środek, ale…
Eksperci podkreślają jednocześnie, że weryfikacja wieku na pewno nie będzie złotym środkiem, ale "znacznie ograniczy ryzyko przypadkowego natknięcia się małych dzieci na pornografię".
Badania wykazały, że w Wielkiej Brytanii istnieje duże poparcie społeczne dla weryfikacji wieku. "Wyniki badań są jasne, że rodzice i co najważniejsze również dzieci chcą, aby kontrola była silniejsza" – czytamy.
Największe poparcie dla weryfikacji wieku występuje wśród młodszych dzieci i rodziców. 56 proc. osób w wieku od 11 do 13 lat, które wzięły udział w badaniu, uważało, że należy zablokować strony internetowe z pornografią dla osób poniżej 18. roku życia. Tak samo uznało aż 83 proc. rodziców.
Większość dzieci i rodziców uważała, że weryfikacja wieku opóźniłaby wiek, w którym młodzi ludzie mają pierwszy kontakt z pornografią. Jednocześnie wskazano, że mniej prawdopodobne jest uniemożliwienie dostępu do niej starszym nastolatkom, jeśli byliby oni zdeterminowani, aby oglądać takie treści.
Tylko 14 proc. badanych z grupy 11-13-latków twierdziło, że są w stanie zrobić coś, co mogło by umożliwić ominięcie weryfikacji wieku. W grupie wiekowej 16-17 lat było to już 34 proc. osób. Wiele starszych nastolatków podkreślało jednak, że weryfikacja wieku uchroniłaby ich przed przypadkowym natknięciem się w młodszym wieku na takie treści.
"Mam wielką nadzieję, że badania te przyczynią się do opracowania nowego prawodawstwa. (…) Jest to nie do zaakceptowania, aby dzieci miały swobodny, nieskrępowany dostęp do pornografii online. Popieramy proporcjonalne inicjatywy regulacyjne mające na celu uczynienie internetu bezpieczniejszym miejscem poprzez ochronę dzieci przed wszystkimi szkodliwymi treściami" – podkreśla dyrektor generalny BBFC.
Wywiady i ankiety
Badanie zlecone przez brytyjską organizację przeprowadzono metodą mieszaną. Trwało od maja do sierpnia 2019 roku. Składało się z wywiadów pogłębionych z młodymi ludźmi, badania jakościowego dorosłych oraz ankiety online z rodzicami i dziećmi.
Wywiady pogłębione przeprowadzono z 36 osobami w wieku od 16 do 18 lat. W badaniu wzięło też udział 24 rodziców. Stworzono cztery grupy fokusowe.
Z kolei ankiety internetowe wypełniło aż 2.284 respondentów. Połowę stanowili rodzice, a połowę dzieci w wieku od 11 do 17 lat.